Gautama Buddha

Gautama Buddha
Isang estatwa ni Buddha, Sarnath, ika-4 siglo CE
Kapanganakan	c. 563 BCE [web 1] Lumbini (ngayon ay Nepal)
Kamatayan	c. 483 BCE (edad 80) o 411 at 400 BCE Kushinagar (ngayon ay Uttar Pradesh, India)
Kilala sa	Tagapagtatag ng Budismo
Sinundan	Kassapa Buddha
Sumunod	Maitreya Buddha
Magulang	Śuddhodana (tatay) Maya (nanay)

Si Gautama Buddha o Siddhārtha Gautama Buddha (Sanskrit: सिद्धार्थ गौतम बुद्ध; Pali: Siddhattha Gotama) ay isang gurong espiritwal mula sa subkontinenteng Indiyano na tagapagtatag ng Budismo. Siya ay isang prinsipeng ipinanganak sa Lumbini, mula sa angkan ng mga Shakya, sa isang lugar na matatagpuan sa makabagong Nepal malapit sa hangganan ng hilagang Indiya. Nanirahan siya ng halos buong buhay niya sa Hilagang Indiya at aktibong nagtuturo mula noong mga 563 BCE hanggang sa tinatayaang 483 BCE.

Ang Buddha ay nangangahulugang "isang nagising" o "isang naliwanagan". Ang "Buddha" ay ginagamit rin bilang isang pamagat para sa unang nagising na nilalang sa isang kapanahunan. Sa karamihan ng mga tradisyong Budista, si Siddhartha Gautama ang itinuturing bilang ang Kataastaasang Buddha (P. sammāsambuddha, S. samyaksaṃbuddha) ng ating panahon. ^{[note 1]} Si Gautama Buddha ay maaari ring tukuyin bilang Shakyamuni Buddha, Śākyamuni (Sanskrit: शाक्यमुनि "Pantas ng mga Śākya") o "Ang Isang Nagising ng Lahing Shakya." Si Gautama ay nagturo ng isang Gitnang Daan kumpara sa malalang asetisismo na matatagpuan sa kilusang Sramana ^[1] na karaniwan sa kanyang rehiyon. Kalaunan siyang nagturo sa buong mga rehiyon ng silanganing India gaya ng Magadha at Kośala.^[2][3]

Isang mahalagang tao si Gautama sa Budismo at naging buod ang mga tala ng kanyang mga buhay, mga rasyonalidad, at monastikong mga panununtunan pagkatapos ng kanyang kamatayan at nasaulo ng mga sangha (komunidad). Naisalin ang mga katuruan sa pamamagitan ng tradisyong oral, naitala ito sa Tripitaka matapos ang apat na daang taon. Tinuturing ng mga Hindu si Gautama bilang isang avatar ni Panginoong Vishnu. Siya ang taga pagtatag ng buddismo.

Maling banggit (May <ref> tag na ang grupong "web", pero walang nakitang <references group="web"/> tag para rito); $2
Maling banggit (May <ref> tag na ang grupong "note", pero walang nakitang <references group="note"/> tag para rito); $2

1. ↑ Laumakis, Stephen. An Introduction to Buddhist philosophy. 2008. p. 4
2. ↑ Warder, A.K. Indian Buddhism. 2000. p. 45
3. ↑ Skilton, Andrew. A Concise History of Buddhism. 2004. p. 41